Theodorus

1938

Encyclopedic entry

Theodorus

^[1]

Theodorus, Heilige, martelaar. † Waarschijnlijk 17 Febr. 306. Hij wordt vaak T. Tyro genoemd, het meest waarschijnlijk ter aanduiding, dat hij soldaat was in een cohort van eerst-geoefenden. Ook naar de plaats van zijn marteldood T. van Amasea. Hij weigerde naar het bevel van Galerius aan de goden te offeren en werd na vreeselijke martelingen tot den vuurdood veroordeeld; men liet hem echter een korten bedenktijd. Hij gebruikte dien om den tempel van Kybele in brand te steken; hierbij gegrepen werd hij op den brandstapel gebracht en te Euchaitis, een stad in de nabijheid van Amasea, begraven. Naar aanleiding eener overwinning, aan zijn tusschenkomst toegeschreven, werd Euchaitis in 971 omgedoopt in Theodoropolis; dit is een der beroemdste bedevaartsplaatsen van het Oosten geworden. In de kathedraal van Chartres geeft een der ramen in 38 tafereelen zijn leven, waarin echter legendarische feiten opgenomen zijn.

T. wordt het best afgebeeld met den palm der martelaren en een brandende toorts in de hand en met brandende takken aan zijn voeten. Verder wordt hij voorgesteld als soldaat (mozaïek in het Lucasklooster te Phocis; vooral te Palermo), naast St. → Joris (Venetië); ook te paard; het meest beroemd is het beeld van T. als ridder met schild en lans aan het zuiderportaal van het transept der kathedraal te Chartres (13e eeuw). Feestdag 9 November. – Zie afb. 6 op de pl. t/o kol. 80 in dl. XVIII.

Lit.: K. Künstle, Ikonogr. der Heiligen (blz. 551-552).

Brandsma

© Nederlandse Provincie Karmelieten

Published: Titus Brandsma Instituut 2022