Aan de Vrouwen van Oss

1920

Article

De vrouwen hebben kiesrecht gekregen.

Dat wil zeggen, dat, als er weer verkiezingen zijn, niet slechts de vrouwen een woordje kunnen meespreken, maar ook, dat het dan van de vrouwen zal afhangen, hoe er geregeerd zal worden.

Nu laat dat velen vrouwen koud.

Maar dat zou haar niet koud laten, als ze begrepen, waartoe het leiden moet, ik zeg niet, leiden kan, maar waarheen het leiden moet, als de vrouw ten dezen opzichte haar taak niet vervult.

Dat weten alle vrouwen wel van de dingen van den dag, dat het tegenwoordig een raar wereld is en dat er tot in regeeringskringen toe personen zijn, die niet alleen allen godsdienst en alle geloof uit de maatschappij willen bannen, maar daarmede ook dingen prediken, welke zoo mogelijk nog sterker ingaan tegen de redelijke natuur. Wij noemen slechts de vrije liefde, de revolutie, de afschaffing van allen eigendom, enz.

Nu mag men zeggen, het zal zoo’n vaart niet nemen, waarheid is, dat er met geld gesmeten wordt om ook in Nederland de revolutiegedachte ingang te doen vinden.

Ontevredenen zijn er natuurlijk genoeg.

Het is nu eenmaal geen paradijs op aarde en er zijn er altijd, die meenen, dat het niet beter worden zal, dan nadat de heele boel ondersteboven is gehaald.

Wij zien rondom ons waar het op uit loopt, als men de revolutie vrij spel laat.

De verschrikkelijke dingen, welke we van Rusland hooren, doen ons huiveren voor de zegeningen der revolutie.

Maar al nemen we het niet zoo hoog op, wie van de vrouwen te Oss zal wenschen, dat er weer een regeering komt, die hoe eer hoe liever de Katholieke scholen zou willen zien verdwijnen, die niets voelt voor al wat godsdienst heet.

En toch, als de vrouwen niet opkomen voor baar rechten en van haar rechten niet op passende wijze gebruik maken, dan gaat het ook in Nederland dien kant uit.

Het spant er om, wie het winnen zal bij de verkiezingen.

Als die tijd weer daar is, wordt alles op haren en snaren gezet om de Christelijke Regeering te doen vallen.

De Christelijke Regeering moet er onder, dat is de leuze van onze tegenstanders.

En om dat klaar te spelen verbroederen ze zich met de meest revolutionair gezinden.

Tegen die leuze moeten wij stellen: De Christelijke gedachte zal blijven heerschen in de maatschappij.

Maar al roepen we die leuze nog zoo hard, daar winnen wij het niet mee.

Er moet wat gedaan worden.

De mannen kunnen het niet meer alleen.

De vrouwen moeten helpen.

De vrouwen moeten den doorslag geven.

In hoeveel huisgezinnen is de vrouw de bewaarengel.

Uit hoeveel huisgezinnen zou de Christelijke gedachte reeds lang zijn gebannen, als de vrouw ze er niet had bewaard.

Zoo zal ook de maatschappij voor de Christelijke gedachte moeten worden bewaard door de vrouw.

Vrouwen, ge hebt zooveel over voor uw huisgezin, voor uw kindertjes.

Uw liefde is spreekwoordelijk.

Maar zult ge dan toelaten, dat de kinderen, die ge met zooveel liefde en ten koste van zooveel offers grootbrengt, groot geworden, moeten leven in een maatschappij, die vergiftigd is door onchristelijke ideeen, bestuurd volgens de meest heillooze beginselen?

Ge zoudt uzelve verloochenen.

Dus vrouwen, als het op stemmen aankomt, rekenen wij op u.

Maar ge kunt ons niet helpen, als ge niet weet, hoe uw hulp ons werkelijk helpt.

Ik wil niet beweren, dat ge meer leiding noodig hebt dan de mannen.

Maar als de mannen de leiding niet kunnen missen en gebrek aan leiding hen in heel verkeerde richting doet gaan, dan zult ge het ons niet euvel duiden, als we zeggen, al dat ook voor u leiding noodzakelijk, eenheid van optreden een eisch is.

Daarvoor zijn dan ook Kiesvereenigingen ingesteld.

In die Kiesvereenigingen moet ook gij u laten opnemen.

Staat u de Kiesvereeniging niet aan, ge kunt meewerken om ze te hervormen.

Ge hebt in de Kiesvereeniging evenveel in te brengen als de mannen.

Er bestaan te Oss twee kiesvereenigingen, een voor de verkiezingen van den Gemeenteraad, een voor de verkiezingen, van de Tweede Kamer en de Provinciale Staten.

Beide hebben natuurlijk een Bestuur.

Omdat die besturen werden gekozen door de mannen en nu ook de vrouwen recht van spreken hebben, zullen die besturen aftreden, maar gedurende een kort overgangstijdperk nog de leiding behouden.

Hun eerste werk zal zijn, alle vrouwen van Oss uit te noodigen tot een vergadering, waarop door een vrouw de plichten der vrouw zullen worden uiteengezet,

Het is te hopen, dat vele vrouwen aan die uitnoodiging gehoor geven.

Dan moeten de mannen eens thuis blijven en zorgen, dat de vrouw naar de vergadering gaat. Hield men een gemengde vergadering, dan zouden juist velen van degenen, om wie het te doen is, thuis blijven en den man laten gaan.

Niet de mannen moeten komen, maar de vrouwen.

Op die vergadering zullen de vrouwen dan zooveel vrouwen kiezen, als in de beide besturen reeds mannen zitting hebben.

Die mannen en vrouwen samen zullen dan voor elk der beide kiesvereenigingen een voorloopig bestuur vormen, dat een ontwerp zal hebben te maken van statuten, de wijze van propaganda, van definitieve bestuursverkiezing, van vergaderen enz., zal hebben te regelen, in een woord de reorganisatie van de kiesvereeniging of wil men liever, de uitbreiding der kiesvereeniging in handen zal nemen.

Zoodra door propaganda en voorlichting het aantal vrouwen groot genoeg is, zal op de daarvoor door het voorloopig bestuur meest geschikt geoordeelde en in de ontworpen statuten vastgestelde wijze tot verkiezing van een nieuw definitief bestuur in beide kiesvereenigingen worden overgegaan.

Het spreekt vanzelf, dat de voorloopige besturen van beide kiesvereenigingen ieder hun eigen weg hebben te gaan, doch voor de eerste propaganda is het wenschelijk, dat beide voorloopige besturen samenwerken om de vrouwen tot toetreding tot beide kiesvereenigingen te brengen.

Nadere bijzonderheden zullen natuurlijk nog worden meegedeeld.

Voorloopig moge dit volstaan, eenerzijds om de vrouwen op haar plicht te wijzen, anderzijds om althans in enkele woorden aan te geven, langs welken weg men te Oss hoopt te komen tot een zoo talrijk mogelijke toetreding der vrouwen tot de beide bestaande kiesvereenigingen.

Published in: De Stad Oss, 21 February 1920, page 1 (editorial). The editorial is not signed. The text is attributed to Titus Brandsma, the chief editor of the newspaper. ↑

Published: Titus Brandsma Instituut 2024