1938
Encyclopedic entry
Duitse Theologie
Theologie. Duitse Theologie is een door Luther onder den titel “Eyn Deutsch Theologia” in 1516 gedeeltelijk, in 1518 geheel naar een door hem gevonden handschrift uit de 15e eeuw uitgegeven beknopte handleiding om tot geestelijke volmaaktheid te geraken, een meer ascetisch-mystisch dan dogmatisch geschrift, dat eenigszins den geest van de school van Eckehardt[2], meer in het bijzonder van Tauler ademt. Het werd door Luther zelf ook beschouwd als een korte samenvatting van de leer van Tauler, is echter door dezen zeker niet geschreven, doch stamt veeleer uit den kring der → Godsvrienden. Het door Luther benutte hs. is verloren. In 1851 gaf Franz Pfeiffer te Stuttgart naar een nog bewaard hs. uit het jaar 1497 een correcter uitgave van het werkje uit onder den titel Theologia Deutsch, d.w.z. een Theologie in de Duitsche taal. Onder dezen titel wordt het werkje sindsdien gewoonlijk aangehaald. Ofschoon het werkje, in Kath. geest geschreven, in goeden zin genomen niets tegen het Kath. geloof bevat, is het om verschillende uitdrukkingen, waarin de werkzaamheid Gods tegenover die der menschen en ook de genade-bemiddeling door Christus tegenover die door Christus’ Kerk sterk naar voren wordt gebracht, evenzeer als de werken van Tauler zelf, heel sterk in Prot. zin verstaan en uitgelegd en zoo in de Lat. vertaling van den Protestant Castalio (pseud. Joes Theophilus, Antwerpen 1558), als Theologia Germanica ook op den Index der Verboden Boeken geplaatst. Het is bij de Protestanten een zeer gewilde handleiding tot de volmaaktheid[3] gebleven, in zeer vele uitgaven herdrukt en in vele talen vertaald. In Kath. kringen is het om de uitgave door Luther en het misbruik van enkele wat vage termen en de kerkelijke veroordeeling van de Lat. uitgave steeds gemeden.
Brandsma
© Nederlandse Provincie Karmelieten
Published: Titus Brandsma Instituut 2022