1910
Book review
Review[1]
Beoefening van het Inwendig Gebed en van de Volmaaktheid volgens de H. Theresia en den H. Joannes van het Kruis, door P. Alphonsus van de Moeder van Smarten, Ongeschoeiden Karmeliet, uit het Fransch vertaald door P. Buissinck, pr. Eerste Boekdeel: ‘Het Overwegend Gebed en de Weg der Zuivering’ Desclée, de Brouwer & Cie. Brugge 1910.
Men kan zonder eenige overdrijving zeggen, dat de onderrichtingen over het gebed en de beoefening der volmaaktheid van de H. Teresia en den H. Joannes van het Kruis behooren tot de klassieke werken.
De H. Teresia, onder wier beeld in de St. Pieter te Rome de eervolle vermelding staat ‘Mater Spiritualium‘ ‘Moeder voor hen, die een geestelijk leven leiden’, ten opzichte van wie de H. Kerk in het Officie van haar feestdag laat vragen “dat wij door het voedsel harer hemelsche leer mogen worden gesterkt”, is te bekend, dan dat het noodig zoude zijn hier een lofspraak te houden op haar werken. Jaar op jaar verschijnen boeken, welke haar leven beschrijven en haar leer ofwel geheel ofwel verkort weergeven. Ook in Nederland is de literatuur over de H. Teresia reeds aanzienlijk. Ik herinner slechts aan de uitgave het leven van de H. Teresia door haar zelve beschreven, vertaald door W. Wessels, aan het leven van de H. Teresia door den weleerw. heer Kwakman, aan de beknopte bloemlezing uit de werken der H. Teresia, door mijzelven in het licht gegeven.
Het gezag van den H. Joannes van het Kruis, den trouwen medehelper der H. Teresia in haar hervorming der oude Carmelietenorde, is niet minder groot. De Universiteit van Alcala heeft gemeend te kunnen verklaren, dat zij, die de geschriften van den H. Joannes van het Kruis aandachtig lezen, noodzakelijk tot de overtuiging moeten komen, dat de schrijver op bijzondere wijze moet zijn bijgestaan door den H. Geest. Het oordeel der H. Ritencongregatie is zoo mogelijk nog gunstiger: “De boeken over de mystieke godgeleerdheid van Pater Joannes van het Kruis zijn vol wijsheid en bevatten een hemelsche leer, zij zijn in een zoo verheven en in een zoo bewonderenswaardigen stijl geschreven, dat allen terecht oordeelen, dat zijn wijsheid niet door studie is verkregen, maar hem van boven is ingestort.” De achting, welke de H. Teresia zelve had voor de leer en de leiding van den H. Joannes van het Kruis, is ons bekend uit een brief der Heilige aan de Eerbiedw. Anna van Jezus, waarin zij hem noemt “een hemelsch man, die geheel met God leeft” en zegt: “in geheel Castilië heb ik niemand gevonden, die hem evenaart en den zielen op den weg des hemels meer ijver instort. Gij kunt niet gelooven, hoe verlaten ik mij gedurende zijn afwezigheid gevoel. Weet wel, dat gij in dien heiligen man een grooten schat bezit. Het zou zeer goed zijn, indien alle zusters van uw klooster met hem de belangen harer ziel bespraken; zij zullen duidelijk inzien, hoeveel voordeel zij daaruit kunnen trekken voor haar voortgang in de deugd. Want God heeft hem talent en een bijzondere genade gegeven om de zielen te besturen.” Zij zeide overigens meermalen, dat P. Joannes van het Kruis een der zuiverste en heiligste zielen was, die in Gods Kerk leefden, en dat Onze Lieve Heer hem buitengewone schatten van licht en hemelsche wijsheid had geschonken.
Men zou de H. Teresia en den H. Joannes van het Kruis kunnen vergelijken met twee sterren, welker licht samenvalt. In dit werk zijn bovendien beider onderrichtingen zoo schoon dooreengevlochten, dat zij één geheel uitmaken en aldus schit- [82] teren in dubbelen glans. L. de Besse zegt in zijn Eclaircissements sur les oeuvres mystiques de S. Jean de la Croix van beider geschriften: “Men kan de personen van gebed niet genoeg aanraden zich goed van hun geest te doordringen. De werken van die twee heiligen bevatten een kostbare wetenschap, welke men elders niet gemakkelijk vindt”. Die onderrichtingen zijn in dit boek door Pater Alphonsus tot een systematisch geheel samengevoegd; wat in de onderscheiden boeken en brieven verspreid lag, is door hem op de meest redelijke wijze geordend. Hij heeft ons aldus een gids gegeven voor het geestelijk leven, zooals er slechts weinige bestaan. Reeds verscheen dan ook van zijn Pratique de l’Oraison mentale et de la Perfection, d’après Ste Thérèse et St. Jean de la Croix, behalve de hier aangekondigde Nederlandsche vertaling, een vertaling in het Engelsch: Practice of mental prayer and of perfection according to S. Theresa and S. John of the Cross.
Wij mogen Pastoor Buissinck dankbaar zijn voor de moeite, welke hij zich getroost heeft, een Nederlandsche uitgave van dit werk te bezorgen. Jammer, dat wij niet in staat zijn het Nederlandsch dezer uitgave mooi te noemen; Vlaamsche eigenaardigheden willen wij niet veroordeelen, doch daarmede zijn vele zinswendingen en woorden niet goed te praten.
De uitgave verdient niettemin de meeste aanbeveling. Men heeft hier een weergave in den geest der Heilige Schrijvers, welke gunstig afsteekt bij sommige theosofische en jansenistische vertalingen, welke in sierlijker zinswendingen en woorden spreken, doch het woord der Heiligen verdraaien.
De in de Spaansche letterkunde klassieke werken verdienden weliswaar een getrouwe en tevens mooie vertaling, doch we hebben thans tenminste de leer dier Heiligen uitgedrukt in zeer verstaanbaar Nederlandsch en daarvoor zijn wij ruimschoots dank schuldig.
Het boek zij velen een gids op den weg der volmaaktheid.
Oss.
Dr. Titus Brandsma.
Ord. Carm.
- ↑ Published in: Boekenschouw voor Godsdienst, Wetenschap en Kunst, 1910-1911 (6), 81-82.
© Nederlandse Provincie Karmelieten.
Published: Titus Brandsma Instituut 2018