Ter Inleiding. Preeken, conferenties, gebeden…

1935

Preface

 

Ter Inleiding

[1]

Een sterk heimwee trok eens, neen, tweemaal den H. Franciscus naar het Oosten.

Na in 1212 tevergeefs de reis te hebben ondernomen, storm bracht hem weer in Italië terug, scheepte hij zich in 1219 nogmaals in om in het Oosten het geloof te verkondigen. Hij kwam, na een kort bezoek aan Palestina’s kust, in Egypte, vandaar na den val van Damiate opnieuw in het Heilig Land, te Jeruzalem, te Bethlehem en andere heilige plaatsen.

Hij kwam er niet op de eerste plaats om er aan zijn godsvrucht te voldoen, maar om er het H. Geloof te prediken voor Heidenen en Christenen. Wij zien hem in het kamp der Muzelmannen zoowel als in het leger der Christenen, die al te ver van het ideaal van het H. Geloof waren afgeweken.

Eenerzijds wilde hij de Heidenen bekend maken met de waarheid door Christus geopenbaard, anderzijds de duizenden, die wel den naam van Christenen droegen, gedoopt waren als hij, maar in die verre landen van de practijk des Geloofs vervreemdden, tot de heerlijke volledige erkenning van de waarheid in woord en daad terugbrengen.

En nadat zijn waarschuwende stem voor beiden had geklonken, knielde hij neer, op de plaatsen door Christus’ eigen gebed geheiligd, om er voor Heidenen en Christenen gelijkelijk te bidden.

Dat was op het einde van 1219 en de eerste maanden van 1220.

Zoo omvatte Franciscus’ apostolisch hart de drie toen bekende werelddeelen en klonk in alle drie de stem van zijn prediking, gesteund door het gebed in de meest innige vereeniging met God, die toch ook allen gelijkelijk in zijn liefde omvat.

Voor Franciscus bestond niet de Kerk alleen in Italië, maar hij zag haar over heel de wereld. En toen hij ondervonden had, dat prediking alleen de wereld niet tot God [II] terugbracht, knielde hij neer in gebed om daardoor te verkrijgen, wat door het woord alleen niet kon worden bereikt.

Franciscus’ schitterend voorbeeld heeft in zijn eigen tijd reeds duizenden begeesterd voor prediking en gebed voor de bekeering van de millioenen, die Christus nog niet kennend, niet ten volle het Christendom beleven. En in den loop der eeuwen is de schare onafzienbaar geworden van degenen, die zich in dat voorbeeld hebben gespiegeld.

Onder de vele zonen van Sint Franciscus zie ik in onze dagen weder een op bijzondere wijze begeesterd door zijns vaders ideaal en opgesprongen om in zijn geest tot prediking en gebed aan te sporen en mee te werken, opdat dit mogelijk worde. Hij mocht niet gaan naar andere werelddeelen als eens zijn H. Vader, maar de studie van de Oostersche Kerkelijke Wetenschappen, waarin hij den graad van doctor verwierf, deed zijn geest niet maanden als Franciscus, maar jaren in andere werelddeelen leven en ontstak in zijn hart het vuur der begeestering voor het Apostolaat der Hereeniging op de eerste plaats, maar mede voor het Missiewerk. Niet in staat om zelf in alle kerken op te treden, er te preeken of conferenties te geven over Hereeniging en Missiewerk, in gebed daar de menschen voor te gaan, heeft hij gevolg gegeven aan een uitnoodiging hem gedaan door het Hoofdbestuur van het Apostolaat der Hereeniging in Nederland om een reeks preeken en conferenties en tegelijk een reeks gebeden samen te stellen op de acht intenties van de Internationale Bidweek. In dit boekje geeft Dr. Borromaeus van Meerveldhoven, Minderbroeder-Capucijn, Professor in de H. Schrift in het Studiehuis der Paters Capucijnen te Udenhout hier acht preeken, acht conferenties en acht gebeden als een leiddraad voor allen, die in de Bidweek het volk over die intenties willen toespreken, hetzij zij er over willen preeken, hetzij zij er de voorkeur aan geven dit te doen in den vorm eener conferentie, terwijl tevens gebeden zijn opgenomen om overeenkomstig de instelling van de Bidweek, na het woord van opwekking gezamenlijk te bidden voor de onderscheiden intenties.

Gelijk de Bidweek omvatten dus deze preeken, conferenties en gebeden geheel het Missie- en Hereenigingswerk.

Waar de liefde tot de Missie wel algemeen mag worden genoemd, de geestdrift voor het Apostolaat der Hereeniging telken jare groeit, zeer vele Priesters in hun preeken en conferenties beide werken gaarne bevorderen en tot [III] onderwerp hunner toespraken kiezen, daar zal een uitgave als deze zeer zeker velen welkom zijn.

Zij zullen daarbij gaarne een leider als Dr. Borromaeus aanvaarden.

Over de Bidweek zelve mag ik kort zijn.

Zij heeft zich in enkele tientallen jaren op merkwaardige wijze over heel de wereld verbreid.

Ook in Nederland neemt de godsvrucht, ze mee te houden, met de jaren toe.

Nog geen dertig jaar geleden werd er den eersten stoot toe gegeven en reeds bidden in de week van 18 tot 25 Jan. vele millioenen, niet slechts Katholieken, maar evenzeer afgescheiden Christenen, “dat allen één mogen zijn”.

De gedachte ging uit van een niet-Katholiek, van een Anglicaansch priester Paul J. Wattson, die later echter overging tot de Katholieke Kerk en zich blijde beschouwt als een der vele vruchten van den boom, door hem geplant. Zijn eerste oproep dagteekent van 1908. Nog vóór zijn overgang tot de Katholieke Kerk, reeds in 1909 zegende Paus Pius X zijn heerlijk en aanstonds in wijden kring met sympathie ontvangen initiatief. Paus Benedictus XV gaf aan allen, die de Bidweek houden een vollen aflaat. Hoezeer ook in van de Katholieke Kerk afgescheiden Christelijke Kerken aan den oproep werd gehoor gegeven, blijkt alleen reeds uit het feit, dat op het wereldcongres in 1920 gehouden van alle Protestantsche en Oostersche Kerkgenootschappen over heel de wereld het houden van deze Bidweek warm werd aanbevolen.

Ook in Nederland werd door Katholiek en niet-Katholiek aan de Bidweek meegedaan. Ook in Nederland werd ze in korten tijd populair. Met het Apostolaat des Gebeds wedijvert het Apostolaat der Hereeniging om de Bidweek zooveel mogelijk ingang te doen vinden en ook spontaan sluiten velen er zich bij aan of maken er propaganda voor.

Was het eerst nog een stil gebed van duizenden, sinds eenige jaren wordt in de meeste Bisdommen op last van den Bisschop het officieele gebed na de H. Mis luide voorgebeden. De laatste paar jaar begint men in enkele kerken zelfs afzonderlijke godsdienstoefeningen te houden om de geloovigen van de intentie van den dag te spreken en gezamenlijk voor die intentie te bidden. Het eerst, met groot succes, geschiedde dit onder leiding van Pastoor Schiphorst, [IV] wakker voorman in Missie-actie zoowel als in het Apostolaat der Hereeniging, in de St. Bonifatiuskerk te Amsterdam. Dit jaar sluit zich daarbij onder hooge belangstelling van den Bisschop van het Diocees Mgr. Dr. G. Lemmens de Sint Servaas aan van Maastricht. Hier ging het initiatief uit van Dr. A. Ahaus, spontaan, nadat hij het in België bij de Carmelieten in Kortrijk had gezien. Maastricht’s grijze Deken Mgr. Wouters steunde het onmiddellijk.

Op meer plaatsen denkt men over zulk een reeks preeken, gevolgd door gezamenlijk gebed tot intentie van den dag der Bidweek.

Om deze mooie gedachte te bevorderen, om het den Priesters gemakkelijk te maken, op deze wijze de Bidweek te houden, heeft het Hoofdbestuur van het Apostolaat der Hereeniging het vorig jaar zijn Studieclub uitgenoodigd, voor die preeken, conferenties en gebeden schemata te ontwerpen. Onder de leden van de Studieclub nam met aller instemming Pater Dr. Borromaeus O.M.Cap., op zich, voor deze schemata te zorgen. Als Voorzitter van de Studieclub van het Apostolaat der Hereeniging mag ik hem daarvoor wel hartelijk dank brengen en den wensch uitspreken, dat het ideaal, dat hij daarmede heeft willen dienen en het Apostolaat der Hereeniging zich voorstelt, door zijn belangrijk uitgebreid werk een zeer grooten stap nader tot zijn verwezenlijking worde gebracht.

Dat Maria, de Moeder van Altijddurenden Bijstand, Patrones van het Apostolaat der Hereeniging, voor dit werk den zegen van haar Goddelijken Zoon verkrijge.

Nijmegen, Vigilie van Kerstmis 1935.
P. Titus Brandsma, O.Carm.

  1. In: Borromaeus [van Meerveldhoven] O.M.Cap, Preeken, conferenties, gebeden voor de internationale bidweek, missiedagen en hereenigings-apostolaat [Met een voorwoord door Prof. Dr. Titus Brandsma Ord.Carm. Hoogleeraar aan de R.K. Universiteit te Nijmegen en Voorzitter van de Studieclub van het Apostolaat der Hereeniging], Nijmegen [1936], I-IV.

© Nederlandse Provincie Karmelieten.

Published: Titus Brandsma Instituut 2021