Visioen

Visioen

^[1]

Visioen. In het geestelijk leven komen in den extatischen toestand, waartoe God soms den mensch opvoert door beslag te leggen op zijn kenvermogens, v. voor, die dan ook bovennatuurlijke verlichtingen dezer kenvermogens mogen worden genoemd. Het is regel, dat ook hierin, zooals bij andere bovennatuurlijke verschijnselen, de gesteltenis der natuur van medebepalende beteekenis is en het bovennatuurlijke voortbouwt op den natuurlijken grondslag, zoodat het dikwijls zeer moeilijk is, de grenzen tusschen het natuurlijke en bovennatuurlijke te trekken. De aanwijsbaarheid van allerlei natuurlijke elementen behoeft derhalve niet in strijd te zijn met het onder andere opzichten bovennatuurlijke karakter van het v., al past bij de erkenning hiervan groote voorzichtigheid. Naar den aard onzer kenvermogens onderscheidt de → mystiek drie vormen van v. De laagste vorm, hoewel soms de hoogste geacht, is die, waarin de mensch, zonder dat van illusie of hallucinatie kan worden gesproken, personen of zaken met de uiterlijke zinnen waarneemt, hem door God op deze wijze getoond. De tweede en hoogere vorm is die, waarin de verbeelding van den mensch in zijn innerlijken zin, zonder dat van spel dier verbeelding sprake is, personen of zaken ervaart of voorgesteld ziet. Omdat wij het spel onzer verbeelding slechts zeer onvolmaakt kennen, moeten zeer bijzondere kenteekenen het bovennatuurlijk karakter van zulke v. der verbeelding doen kennen. Dit moge soms zeer moeilijk zijn, er zijn in het mystieke leven gevallen, waarin daaraan niet te twijfelen valt, hetzij om inhoud en aard zelf dier v., hetzij om de omstandigheden, welke deze naar tijd en plaats vergezellen, terwijl ook de strekking en vrucht dier v. een bijzonder kermerk kunnen wezen. De hoogste vorm is het v. des verstands, waarin dit op ongedachte wijze door God wordt verlicht en vaak in de hoogste geheimen van den godsdienst wordt ingewijdt. [495] Deze zekerheid is volgens de H. Teresia ver boven die der beide andere vormen verheven, al moet bijzonder worden gelet op inhoud en strekking dezer v. De H. Teresia eischt vóór alles openbaarmaking aan een geestelijken leidsman van groote bekwaamheid en ervaring en algeheele onderwerping aan diens oordeel, terwijl zij ook hier den boom naar zijn vruchten wil beoordeeld zien.

Brandsma.

© Nederlandse Provincie Karmelieten

Published: Titus Brandsma Instituut 2019