Encyclopaedic lemmata

Zeven Smarten van Maria

Posted on Author Bos (TBI)

1938

Encyclopedic entry

 

Zeven Smarten van Maria

[1]

Zeven Smarten van Maria. In verband met de godsvrucht tot het H. Lijden van Christus werd in de latere middeleeuwen ook steeds meer godsvrucht gevoeld voor het deelen in dit Lijden door Maria. Het Utrechtsch Brevier van 1508 omschrijft de 7 Smarten van Maria aldus: A sene prophetatur; in Aegyptum fugatur; amissus quaeritatur; sub cruce oneratur; mater defiliatur; in sinum collocatur; sepulchro commendatur, m.a.w. 1⁰ de voorspelling van Simeon; 2⁰ de vlucht naar Egypte; 3⁰ het zoeken van Jesus in Jerusalem; 4⁰ de ontmoeting op den kruisweg; 5⁰ de kruisdood ontneemt Maria haar Kind; 6⁰ Jesus’ Lichaam wordt in den schoot zijner moeder gelegd; 7⁰ Jesus wordt begraven. Reeds de H. Bernardus schreef een tractaatje over de Smarten van Maria, dat in de Nederl. Literatuur werd omgewerkt in talrijke “Marienclagen”. De H. Bonaventura stelde Getijden ter eere der Z. S. op, hier te lande in vele vormen nagevolgd. De Provinciale Synode van Keulen in 1423 stelde voor deze godsvrucht een broederschap in, spoedig gevolgd door een soortgelijke in Vlaanderen, gesticht door pastoor Jan van Coudenberghe, in 1495 pauselijk goedgekeurd. De → Servieten, die reeds in 1264 te Florence een vereeniging ter beoefening dezer devotie stichtten, verspreidden als onderscheidingsteeken harer vereerders een klein zwart → scapulier benevens een rozenkrans van 7 tientjes ter overweging der Z. S. Als samenvatting der Z. S. gold Maria’s smart onder het kruis met het Lichaam van Jesus in haar schoot (→ Pietà). Dit was de vervulling van Simeons voorspelling, dat een zwaard haar hart doorboren zou.[2]

Brandsma

 

  1. ↑ Published in: De Katholieke Encyclopaedie, Vol. XXIV, c. 567. The NCI preserves the printer’s proof.
  2. ↑ In the publication a paragraph is added on the commemoration and iconography, with references, by p. Gerlachus.

© Nederlandse Provincie Karmelieten

Published: Titus Brandsma Instituut 2022