1939
Article
Oude kerkgezangen ter ere van St. Willibrordus
Bij de feestelijke herdenking van het 12de Eeuwgetijde van St. Willibrord te Leeuwarden worden twee Antifonen en een Sequentia gezongen uit de oude Koorboeken van de kerk van Sint Marie te Utrecht.[2] Deze Koorboeken bevinden zich thans in de Universiteitsbibliotheek te Utrecht. Van de Getijden van het feest van Sint Willibrord werden door de fotografische dienst der bibliotheek voor het Instituut voor de Geschiedenis der Nederlandse Mystiek aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen keurige foto’s gemaakt. Naar deze foto’s werden enige dezer liturgische gezangen door den Directeur der Kerkmuziekschool te Utrecht, Pater Dr. Caecilianus Huigens O.F.M. met moderne transscriptie der muziek overgenomen. Onder zijn leiding werden ze bij de opening der Sint Willibrord-tentoonstelling en bij de plechtige herdenking in de Dom te Utrecht uitgevoerd. Pater Huigens was zo vriendelijk, deze transscriptie ook beschikbaar te stellen voor het uitvoeren dierzelfde liturgische gezangen bij de herdenking te Leeuwarden.
De grote zware kwarto-band Aevi med. Script. Eccl. N. 318, waarin zich deze gezangen bevinden, stamt nog uit de twaalfde eeuw en is geheel op perkament geschreven. De Antifonen en de Sequentia dezer Koorboeken zijn later niet door het Romeins Brevier en Missaal overgenomen, zodat zij nu niet meer gezongen worden. Des te meer heeft het bestuur van ‘Frisia Catholica’ het op prijs gesteld, ze te dezer gelegenheid te doen zingen en ze ook in vertaling te geven, opdat niet slechts ons oor weer de oude muziek hoort, maar tevens de geest wordt ingeleid in de blijde en rijke bewoordingen dezer hulde.
Antifoon
Dum praesulis almi Willibrordi sacratissima reconcerent membra,
Cum hymnis et psalmodiis omnique honoris frequentia,
miri odoris fragrantia cunctorum perfudit nares et pectora,
ut perspicue intelligeretur,
ad viri Dei exequias angelica venisse ministeria.
Toen men de heilige overblijfselen van den Hogepriester Willibrord
begroef onder psalm- en lofgezang en alle eerbetoon,
steeg er een wonderbare geur op, die allen doordrong,
opdat duidelijk zou blijken,
dat er engelen bij de uitvaart van den Man Gods tegenwoordigd waren.
Antifoon
Egregius Christi pontifex Willibrordus omni dignitate exstitit praeclarus.
Statura decens, vultu honorabilis, facie venustus,
corde laetus, consilio sapiens, ore jocundus,
moribus compositus atque in omni opera Dei strenuus.
De voortreffelijke bisschop van Christus Willibrord
muntte uit door allerlei voortreffelijke hoedanigheden.
Hij was statig van gestalte, eerbiedwaardig van gelaat, schoon van trekken,
blij van hart, wijs in zijn oordeel en ijverig in alle arbeid voor God.
Hymne: Frequentemus
| 1.
|
Frequentemus hodie
Cantica laetitiae: Dies festus agitur.
|
| 2.
|
Dies valde celebris,
Qua mundi de tenebris Vir sanctus eruitur.
|
| 3.
|
Felix commutatio:
Ad viam de invio, De cursu ad bravium.
|
| 4.
|
De via ad patriam,
De morte ad gloriam Et celeste gaudium.
|
| 5.
|
Luna, matris labiis
Illabens in somniis, Signat hunc puerulum.
|
| 6.
|
Quod a caelo datur ei,
Clara luce verbi Dei Illustrare sececulum.
|
| 7.
|
Hic in annis teneris,
Informatur literis Et talentum creditum.
|
| 8.
|
Post dispensat populis,
Choruscat miraculis Viri sancti meritum.
|
| 9.
|
Respondit ancipiti
De futuris principi, Habetur propheticus.
|
| 10.
|
Agnoscit per spiritum
Venientis meritum Sacer apostolicus.
|
| 11.
|
Qui manum imponens ei
Remittit ad opus Dei Trajectensi populo.
|
| 12.
|
Sacrae rei pium omen
Willibrordi mutat nomen Clementis vocabulo.
|
| 13.
|
Hoc vir sanctus animatus
Nostri maris lustrat latus, Spargit vitae semina.
|
| 14.
|
Laxat rethe verbi Dei,
In canturam credunt ei Populorum agmina.
|
| 15.
|
Congregantur in sagena,
Mente totam fide plena, Trajectum Walacria.
|
| 16.
|
Non est tamen ruptum rethe,
Nec sagena scissa gue te Hiis conjungit Fresia.
|
| 17.
|
Refulgens eximia
Virtutum potentia Reddit impotentibus.
|
| 18.
|
Membrorum potentiam,
Sanae mentis gratiam Dat insanis sensibus.
|
| 19.
|
Mucro viri perditi
Dignam santo capiti Dedit reverentiam.
|
| 20.
|
Nam dum ictum intulit,
Omnem Deus sustulit Dolorum iniuriam.
|
| 21.
|
Dum pro sitientibus
Flet et orat fratribus Terra flenti condolet.
|
| 22.
|
Et in fontis lacrimas
Solvitur uberrimas, Sitim fratrum abolet.
|
| 23.
|
Sancte pater Willibrorde,
Nos a mundi munda sorde, Aufer offendicula.
|
| 24.
|
Inter hostes via tuta
Nos deducas resoluta Peccatorum nebula. Amen dicant omnia. |
Hymne: Frequentemus
- Laten wij op deze dag blijde zingen: het is een feestdag.
- een heerlijke dag, waarop een Heilige deze donkere wereld verliet.
- Wat een gelukkige verandering: vanuit het moeilijke levenspad bereikte hij het gekroonde leven,
- het leven in het Vaderland, waar de dood verkeert in heerlijkheid en hemelse vreugd.
- In een droomgezicht zag zijn moeder de maan door haar mond naar binnen gaan als een teken,
- dat het kind haar van de hemel gegeven werd, om met het licht van het woord Gods de wereld te verlichten.
- In zijn jeugd in alle wetenschap onderwezen,
- deelde hij later het hem toevertrouwde talent mede aan de volkeren.
- Als een profeet wordt hij gevierd, omdat hij aan den besluitenlozen vorst de toekomst voorspelde.
- Door den Geest verlicht kent de Opperpriester de verdiensten van Willibrord, als deze hem bezoekt.
- Hij legde hem de handen op en zond hem terug voor het bekeringswerk onder het Utrechtse volk.
- en veranderde als een heilrijk voorteken de naam Willibrord in Clemens.
- Hierdoor bezielt bereist de heilige onze kusten en strooit er het levenszaad uit.
- Hij werpt het net uit van het woord Gods, en de volksscharen geloven hem gewillig.
- Utrecht en Walcheren vullen het net en geven zich van ganser harte en met groot geloof gewonnen.
- En het net scheurt niet, ook niet als Friesland er nog bijkomt.
- De schitterende glans zijner deugden geeft kracht aan de zwakken
- en aan de onverstandigen de genade van een goed inzicht.
- Het zwaard van den goddelozen had eerbied voor zijn heilig hoofd,
- want toen de slag werd toegebracht, verhinderde God alle gewelddadige verwonding.
- Toen hij onder tranen bad voor zijn versmachtende broeders, had de aarde medelijden met zijn tranen,
- en lesten zij[3] met de overvloedige wateren van een bron hun dorst.
- Heilige vader Willibrordus, reinig ons van de besmetting dezer wereld en neem alle tegenspoed weg.
- Leid ons veilig en zonder zonden door onze vijanden. Amen.
- Published in: Ons Noorden 22 November 1939 [Frisia Catholica], unsigned [NCI OP31.46]. ↑
- In the same newspaper we find an announcement of the event on Friday 24 November in Leeuwarden, where Titus Brandsma will give a memorial speech, after which the two antiphones and the sequentia will be sung [NCI OP31.47]. Brandsma’s memorial speech was entitled: ‘Van ons geestelijk erf’, perhaps referring to the article of 25 November in ‘Van ons geestelijk erf’ about Willibrord, Apostle of Friesland. ↑
- In the publication erroneously ‘zijn’. ↑
© Nederlandse Provincie Karmelieten
Published: Titus Brandsma Instituut 2024